مدیریت توانبخشی

مدیریت توانبخشی

پلی برای رسیدن به سالمندی موفق و فعال
مدیریت توانبخشی

مدیریت توانبخشی

پلی برای رسیدن به سالمندی موفق و فعال

فشارخون در سالمندان

پرفشاری خون، یکی از مهم ترین عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی و شایع ترین علت ایجاد سکته مغزی و نارسایی کلیوی در سالمندان می باشد. پرفشاری خون به صورت فشار خون بالاتر از ۱۴۰ بر روی ۹۰ میلی متر جیوه تعریف می شود. اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎرﺧﻮن یکی از عواملی است که باعث ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان می شود ﻛﻪ شیوع آن با افزایش سن بالا می رود، به صورتی که تقریباً 30 درصد سالمندان به این بیماری مبتلا هستند. از ویژگی های بیماری پرفشاری خون بی علامت بودن آن است.


(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

دیابت در سالمندان

دیابت نوعی بیماری متابولیک است که با سطح قند خون بالا همراه بوده و به دنبال نقص در ترشح انسولین یا عملکرد آن ایجاد شده و با علائمی همچون تشنگی و خشکی دهان و تکرر ادرار شناخته می شود. شیوع این بیماری مزمن با افزایش سن به میزان بارزی افزایش می‌یابد. معمولا سالمندان دیابتی به چندین بیماری دیگر به طور همزمان مبتلا هستند، لذا در درمان آنان تصمیم‌گیری فردی توام با در نظرگرفتن تداخلات دارویی، بیماری‌های همراه، شرایط جسمی و روانی آنان به طور جداگانه ضروری است.


(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)


اختلالات خواب در سالمندان

خواب مکانیزم فیزیولوژیک بدن در بازیابی توان از دست رفته وخستگی ناشی از فعالیت های بدنی در طول زندگی روزمره است. برای این که سالمندان در طول روز احساس شادابی، نشاط و انرژی کافی برای کارهای روزمره داشته باشند، باید از خواب سالم و کافی برخوردار بوده، چرا که خواب ناکافی و نامناسب به‌ تدریج باعث بروز افت کیفیت زندگی آنان خواهد شد. افراد سالمند به ۷ تا ۸ ساعت خواب شبانه نیاز دارند و عوامل جسمی، روانشناختی، الگوی زندگی و محیطی از علل بی خوابی در سالمندان می باشند.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)


تغذیه در سالمندان

توجه به تغذیه سالمندان به دلیل تغییر نیازهای تغذیه ای اهمیت دارد. با افزایش سن، نیاز سالمندان به انرژی کاهش یافته و تمایل آن ها به مصرف غذا کمتر می شود. در این حال اگر انتخاب غذا درست صورت نگیرد، میزان دریافت مواد مغذی ضروری در آن ‌ها پایین‌تر از حد مطلوب خواهد بود. رعایت اصول تغذیه صحیح سالمندان سبب می‌شود فرد سال ‌های عمر خود را با سلامت و نشاط بیشتری طی نماید و کمتر در معرض بیماری ‌های شایع همچون فشار خون، چربی خون بالا، دیابت و پوکی استخوان قرار گیرد.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

حمایت از مراقبین سالمندان

مراقبین سالمندان افرادی هستند که در طی یک دوره بیماری یا ناتوانی، بیشترین درگیری را در امر مراقبت و کمک به سالمند، به منظور سازگاری و اداره بیماری دارند. به طور کل مراقبت به دو شکل رسمی و غیر رسمی به سالمندان ارائه می شود، که مراقبت رسمی به صورت حرفه ای و از طریق موسسات ارائه خدمات در منزل یا سایر ارگان ها و با دریافت دستمزد انجام می گیرد، در حالی که مراقبت غیررسمی بدون دریافت دستمزد و از طریق دوستان یا اعضاء خانواده ارائه می شود.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)


سلامت دهان و دندان در سالمندان

رفتار و عادات روزانه سالمندان به طور مستقیم بر سلامت دهان و دندان آنان تأثیرگذار می باشد. امروزه وضعیت سلامت دهان و دندان سالمندان و راه های ارتقای آن بسیار مورد توجه قرار گرفته، به دلیل آن که ارتباط مستقیمی با کیفیت زندگی آنان دارد. تعاملات اجتماعی، رژیم غذایی، وزن، گفتار و ظاهر فرد و همچنین توانایی غذا خوردن تحت تأثیر سلامت دهان و دندان قرار می گیرد و نه تنها سالمند، بلکه مراقبین و اطرافیان را نیز تحت تأثیر قرار می دهد.


(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

سالمندی سالم و توسعه پایدار

آرمان های توسعه پایدار (SDG) شامل مجموعه منسجمی است که وظایف کشورها را تا سال 2030 تعیین کرده و با استفاده از تجربیات پیشین یعنی اهداف توسعه هزاره به ارائه راهبردهایی برای حل مشکلات کره‌ زمین در 17 بند و 169 هدف می پردازد. تعهد به اهداف توسعه پایدار به معنای تعهد به سالمندی سالم و فعال و همچنین تعهد به انجام اقدامات هماهنگ برای تدوین سیاست های مبتنی بر شواهد در همه بخش های تقویت کننده توانایی های سالمندان است.


(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

سؤرفتار با سالمندان (سالمندآزاری)

براساس تعریف مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، سؤرفتار با سالمندان عبارت است از: انجام دادن یا انجام ندادن رفتاری خاص به صورت عمدی یا غیرعمدی توسط مراقب یا فرد قابل اعتماد دیگر که باعث افزایش خطر، صدمه یا تجاوز به حقوق انسانی سالمند می شود. این سؤرفتار شامل سؤاستفاده فیزیکی، روانی عاطفی، مالی، جنسی و غفلت و طردشدگی است. سؤرفتار با سالمندان می تواند عوارضی نظیر کاهش کیفیت زندگی و اعتماد به نفس، احساس ناامیدی و ناتوانی را برای سالمند در پی داشته باشد.



(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

توانبخشی در سالمندان

براساس تعریف سازمان بهداشت جهانی، توانبخشی مجموعه ای از خدمات و اقدامات هماهنگ پزشکی، اجتماعی، آموزشی و حرفه ای در جهت آموزش و بازتوانی سالمند، به منظور ارتقاء سطح کارایی او در بالاترین حدّ ممکن می باشد. توانبخشی شامل تمام اقدامات هدفمند برای کاهش اثر معلولیّت بر سالمند، قادر ساختن وی برای دستیابی به استقلال، تلفیق اجتماعی، کیفیت زندگی بهتر و خودشکوفایی است.



(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)


مناسب سازی محیط برای سالمندان

سالمندان در حال حاضر با مشکلات زیادی روبه رو هستند، که یکی از این مشکلات "موانع شهری" می باشد. آن ها با محدودیّت های فیزیکی نه به خاطر محدودیت های خود بلکه به دلیل معلول بودن شهر از انجام فعّالیّت و خلاقیّت، کار و زندگی در محیط شهری عقب می مانند. تلفیق یا یکپارچه سازی اجتماعی برای سالمندان، به دنبال جامعه ای است که تمام افراد در کنار هم زندگی کنند، سالمند وارد جامعه شده و در تمام مقاطع زندگی از جهت تمام الگوهای زندگی روزمره، یک فرد عادّی تلقّی شود. 



(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)


تعریف سالمند و سالمندی

براساس تعریف سازمان بهداشت جهانی سن سالمندی 60 سال و بالاتر تعریف شده است (سن تقویمی). سالمندان به سه گروه جوان (60 تا 74 سال)، میانسال (75 تا 89 سال) و کهنسال (90 سال به بالا) تقسیم می شوند. دیگر تعاریف به سن جسمی (تحولات فیزیکی یا بدنی سالمند)، روانی (رشد احساسات، عواطف و هیجانات سالمند) و اجتماعی (نقش‌پذیری سالمند در ارتباط با سایر اعضای جامعه) می پردازند. مفهوم "سن کارکردی" نیز به مقیاس های فیزیولوژیک و بیولوژیک، توانایی های شناختی، روانی و رفتاری اشاره دارد.



(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

روز جهانی سالمندان

حرکت به سوی آینده: بهره گیری از استعدادها، همکاری ها و مشارکت افراد سالمند در جامعه



Stepping into the Future: Tapping the Talents, Contributions and Participation of Older Persons in Society

منابع پیشنهادی دکترای سالمندشناسی

برنامه آموزشی دکتری تخصصی (Ph.D) رشته سالمندشناسی به گونه تنظیم شده که دانش آموختگان این رشته بتوانند به ایفای نقش مهم خود در راستای آموزش، پژوهش، طراحی، تدوین سیاست ها و برنامه های ارتقای کیفیت زندگی سالمندان در جامعه بپردازند. 

این رشته تحصیلی از سال 1950 میلادی در بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان ایجاد شده است و از سال 1388 نیز دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در مقطع دکترای تخصصی (Ph.D) این رشته دانشجو می پذیرد.

منابع پیشنهادی آزمون دکترای تخصصی سالمندشناسی به شرح زیر می باشند: 

ادامه مطلب ...

توانبخشی مبتنی بر جامعه (اشتغال معلولین به شیوه استاد شاگردی)

کتاب توانبخشی مبتنی بر جامعه (اشتغال معلولین به شیوه استاد شاگردی)


مولف: محمدرضا اسدی