سالمندی جمعیت، تهدیدها و فرصت ها

افزایش میزان تولد و کاهش مرگ و میر به دلیل بهبود وضعیت بهداشتی و درمانی در چند دهه اخیر سبب افزایش تعداد سالمندان جهان شده است. امروزه سالمندی از پدیده های مطرح و مهم در عرصه های بهداشت و سلامت جهانی می‌باشد.  با رشد سریع جمعیت سالمندی تخمین زده می‌شود که تا 40 سال آینده، جمعیت بالای 65 سال جهان دو برابر شود، به طوری که نسبت افراد 60 سال و بالاتر به جمعیت جهانی از 11 درصد در سال 2006 به 22 درصد در سال 2050 خواهد رسید. تخمین زده می‌شود 52 درصد این سالمندان در کشورهای آسیایی و 40 درصد در کشورهای پیشرفته به سر خواهند برد. جامعه ایران نیز به عنوان یک کشور در حال توسعه وضعیتی مشابه دارد.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه چهار «برنامه جرگه»)

نوپیا: رویداد نوآوری اجتماعی حوزه سالمندی

دومین رویداد ملی نوآوری اجتماعی با عنوان نوپیا (نوآوری و پیشرفت ایران) ۱۸ آبان ۱۴۰۲ با محوریت: 1) شبکه‌سازی مؤثر بین نوآوران اجتماعی کشور، 2) ترویج مفاهیم و ایده‌های نوآوری اجتماعی و 3) هم‌آفرینی اجتماع‌سازان ایران آینده، در پردیس چارسو تهران برگزار گردید. در بخش سلامت این رویداد تاکید بر سلامت اجتماعی و سالمندی بود که پیچیدگی‌های آن با توجه به سیاست‌های حمایتی و وضع صندوق‌های بازنشستگی از یک سو و کمبود امکانات و فناوری‌های رفاهی برای سالمندان رو به افزایش است. از این‌رو، راه‌حل‌های نوآوری اجتماعی و کسب و کار اجتماعی می‌توانند به بهبود مسائل این حوزه کمک کنند.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

پیشگیری از اختلالات حافظه در سالمندان

اختلالات حافظه در سالمندان می تواند از عوامل مختلفی از جمله ژنتیک، رژیم غذایی و سبک زندگی ناشی شود. برای پیشگیری از اختلالات حافظه؛ از ذهن خود کار بکشید، زیاد بخوانید و بنویسید و بگذارید که سلول‌های خاکستری مغزتان فعال باشند. تغذیه سالمی داشته باشید و مصرف مرتب انواع میوه، سبزی و ماهی را در برنامه غذایی خود بگنجانید. استفاده روزانه از سبزیجات پهن ‌برگ مثل کلم بروکلی، اسفناج و کاهو برای پیشگیری از فراموشی و کاهش حافظه مفید است. حل کردن جدول، بازی شطرنج و کامل کردن پازل و حل مساله و بازی‌های فکری و آموختن چیزهای جدید نیز ذهن شما را فعال نگه داشته و با کاهش حافظه و فراموشی مقابله می‌کند.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

اختلالات حافظه در سالمندان

فراموشی و اختلال حافظه می تواند بخشی طبیعی از سالمندی باشد. در طی سالمندی، تغییراتی در تمام قسمت های بدن از جمله مغز رخ می دهد. در نتیجه، برخی از سالمندان ممکن است متوجه شوند که یادگیری چیزهای جدید در این سنین بیشتر طول می کشد. آن ها خاطرات را مانند گذشته به خاطر نمی آورند یا وسایلی مانند عینک خود را مدام گم می کنند. این موارد عموماً نشانه های فراموشی خفیف در دوران سالمندی است و به احتمال زیاد ارتباطی با مشکلات جدی در حافظه مانند بیماری آلزایمر و دمانس ندارد.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

اهمیت استفاده از سمعک در سالمندان

افت شنوایی ناشی از افزایش سن را پیرگوشی می گویند. پیرگوشی افت شنوایی پیشرونده و تدریجی است و نوع کم شنوایی در پیرگوشی، کم شنوایی حسی عصبی است. کم‌شنوایی در سالمندان باعث بروز مشکلات ارتباطی و در نتیجه کاهش اعتماد به‌نفس، حساسیت، زودرنجی و افسردگی می‌شود. سالمند احساس ناکارآمدی می‌کند و گمان می‌کند به دلیل بالا رفتن سن، دیگر از سوی فرزندان جدی گرفته نمی‌شود. بهترین راه برای رفع مشکلات ناشی از پیرگوشی و کم شنوایی، استفاده از سمعک است. سمعک یک وسیله کمک شنوایی است و به فرد کمک می کند که صداها را بهتر بشنود و باعث می شود کم شنوایی باعث اختلال بیشتر در درک گفتار نشود. 

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

گرمازدگی و سالمندی

گرمازدگی عدم توانایی بدن در دفع گرما و افزایش دمای درون بدن به حدود چهل درجه سانتی‌گراد است که به علت فعالیت شدید یا گرمای هوا ایجاد می‌شود. به دلیل تغییرات جسمی ناشی از افرایش سن، دمای بدن سالمندان به سرعت افراد جوان تر پایین نمی آید و بیش از دیگران در معرض خطر ناشی از گرمای زیاد هوا قرار دارند. سالمندانی که دارای بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی و عروقی، دیابت، بیماری های کلیوی، بیماری های گوارشی و سایر بیماری های زمینه باشند، بیشتر در معرض گرما زدگی قرار می گیرند. گرما زدگی در سالمندان بسته به مقدار آن به سه درجه خفیف، متوسط و شدید طبقه‌بندی می‌شود.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

اتانازی

اتانازی از دیدگاه شورای حقوقی و قضایی پزشکی در آمریکا، ایجاد مرگ با روشی نسبتاً سریع و بدون درد است که به دلایل ترحم انگیز در فردی که از بیماری لاعلاجی رنج می کشد، صورت می پذیرد. اتانازی به سه دسته کلی فعال، غیرفعال و خودکشی کمک شده تقسیم می شود. در برخی کشورها مانند هلند، سوئد، بلژیک، اسپانیا، لوکزامبورگ، کلمبیا و چند ایالت از ایالات متحده آمریکا شامل اورگان، واشنگتن، مونتانا، کالیفرنیا، ورمانت و کلرادو، اتانازی به روش غیرمستقیم، قانونی است.

(دکتر وحید راشدی، سخنرانی در «رویداد بین المللی نوروتاک»)

ویژگی های شهر دوستدار سالمند

شهر دوستدار سالمند شهری است که فرصت ها برای سلامت، مشارکت و امنیت را بهینه ساخته و سالمندی فعال و سالم را تحقق می بخشد. ویژگی های 8 گانه شهر دوستدار سالمند براساس دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی عبارتست از: فضاهای باز و ساختمان ها، مسکن، مشارکت اجتماعی، حمل و نقل، تکریم و مشارکت اجتماعی، اشتغال و مشارکت مدنی، اطلاعات و ارتباطات، حمایت اجتماعی و خدمات سلامتی.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

سالمندی پویا

"سالمندی پویا" فرآیند بهینه سازی فرصت ها برای سلامتی، مشارکت و امنیت، به منظور افزایش کیفیت زندگی سالمندان است.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با رادیو سلامت، برنامه «مجله سالمندی»)

مشکلات پوستی در سالمندان

پیرشدن پوست، روندی طبیعی است که با افزایش سن اتفاق می افتد؛ اما قرار گرفتن طولانی مدت زیر اشعه خورشید می تواند سرعت پیری پوست را افزایش دهد. هرچه سن افراد بالا می رود ، تغییرات و دگرگونی های پوستی نیز افزایش می یابد. این تغییرات اغلب به دلایل کاهش میزان آب در پوست، نفوذپذیری پوست و اثر عواملی همچون نور زیاد خورشید بروز می کند. چین و چروک، خشکی و خارش، لکه های پیری، منگوله های پوستی(زائده های گوشتی) و سرطان پوست از مشکلات رایج پوستی در سالمندان می باشند. 

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

چرا پیر می شویم؟

چرا پیر می شویم؟ ( چرا با بالا رفتن سن، بدنمان دچار تغییر و تحول می شود؟)

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با رادیو سلامت برنامه  «با هم حرف بزنیم»)

فعالیت های روزمره زندگی در سالمندان

یکی از بهترین راه های ارزشیابی سطح سلامتی سالمندان بررسی سطح فعالیت آنان در زندگی روزانه می باشد که می تواند اطلاعات لازم را در جهت برنامه ریزی مناسب و منطبق با نیازهای سالمندان در اختیار کارکنان مراکز بهداشتی درمانی قرار دهد. انجام فعالیت های روزمره به سالمندان این امکان را می دهد که استقلال خود را حفظ نموده و مشارکت اجتماعی بهتری داشته باشند.

(دکتر وحید راشدی، استدیو سلامت دانشگاه علوم پزشکی ایران)

مناسب سازی فضای شهری برای سالمندان

بخش مهمی از موانع تبعیض آمیز در شهرها موانع فیزیکی و عدم مناسب سازی محیطی است که گروه بزرگی از شهروندان اعم از سالمندان، معلولان، زنان باردار و کودکان را از حضور اجتماعی دور نگاه می دارد. با وجود تمایل سالمندان برای شرکت در تعاملات اجتماعی و استفاده از فضای شهری، این دسته از افراد از فضای شهری مناسبی که امکان زندگی مستقل را برای آنان فراهم سازد، برخوردار نیستند.

(دکتر وحید راشدی، استدیو سلامت دانشگاه علوم پزشکی ایران)

پارکینسون در سالمندان

بیماری پارکینسون یک اختلال پیشرونده سیستم عصبی است که می تواند توانایی انجام فعالیت های معمول و روزمره را تحت تأثیر قرار دهد. پارکینسون یک بیماری مزمن و پیشرونده بوده، به این معنی که علائم با گذشت زمان بدتر می شود. 1 درصد سالمندان بالای 60 سال و 5 درصد سالمندان بالای 80 سال به این بیماری مبتلا می شوند و این نشان می دهد که سن، بزرگ‌ترین عامل خطر در بروز و پیشرفت این بیماری است. توجه به استقلال سالمند در امور روزمره، حفظ رژیم غذایی سالم، حفظ تعادل و جلوگیری از افتادن فرد مهمترین موارد در فرایند مراقبت از سالمند مبتلا به پارکینسون می باشد.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

قانونگذاری و سیاستگذاری امور سالمندان

سازمان ملل در سال ۱۹۸۲ شورای جهانی سالمندی را تشکیل و در همان سال طرحی را برای تعیین یک روز برای سالمندان ارائه داد تا این که در سال ۱۹۹۰ این شورا، اول اکتبر را روز جهانی سالمندان تعیین کرد. همه ساله در ایران هفته ای تحت عنوان هفته ملی سالمندان جهت آگاه سازی از شرایط و نیازهای سالخوردگی و تکریم افراد سالمند برگزار می گردد. شعار امسال روز سالمندان «1401» "تاب آوری و مشارکت زنان سالمند" می باشد.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)