مدیریت توانبخشی

مدیریت توانبخشی

پلی برای رسیدن به سالمندی موفق و فعال
مدیریت توانبخشی

مدیریت توانبخشی

پلی برای رسیدن به سالمندی موفق و فعال

آنفلوآنزا و سالمندان

آنفلوآنزا یک بیماری شایع ویروسی است که معمولاً از پاییز تا اوایل بهار رخ می‌دهد. شدت این بیماری در میان افراد مختلف متفاوت است، اما غالباً به تب و لرز، خستگی، ضعف  و درد منجر می‌شود. سالمندان در مقایسه با بزرگسالان جوان و سالم در معرض خطر ابتلا به عوارض جدی ناشی از آنفولانزا فصلی هستند. این خطر تا حدودی به دلیل تغییر در سیستم دفاعی و ایمنی بدن با افزایش سن است. پس از تزریق واکسن آنفلوآنزا ایمنی نسبی تا ۸۰ درصد در مقابل این بیماری در بدن ایجاد می شود. حدود ۱۵ تا ۲۰ روز طول می کشد تا واکسن آنفلوآنزا در بدن ایمنی ایجاد کند، بنابراین از آن جا که در ابتدای پاییز مسئله شیوع این ویروس مطرح است، ایده آل ترین زمان برای تزریق واکسن آنفلوآنزا شهریور و مهرماه است.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

مشکلات تنفسی در سالمندان

سالمندان به علت ضعف سیستم ایمنی در معرض عفونت‌های تنفسی و ریوی هستند. زمانی که خون از اکسیژن کافی برخوردار نباشد یا مقدار زیادی دی اکسیدکربن در خون وجود داشته باشد و یا حتی گاهی هر دوی این موارد رخ دهد، با موضوع مشکلات تنفسی در سالمندان رو به رو خواهیم شد. دو نوع مشکل تنفسی و ریوی وجود دارد: حاد یا مزمن. توانبخشی ریوی به استفاده از تمرینات ورزشی، آموزش و مداخلات رفتاری برای بهبود عملکرد سالمندان مبتلا به بیماری های ریوی مزمن در زندگی روزانه و افزایش کیفیت زندگی آن ها گفته می شود. 

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

غفلت و رفتار نامناسب با سالمندان

براساس تعریف مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، سؤرفتار با سالمندان عبارت است از: انجام دادن یا انجام ندادن رفتاری خاص به صورت عمدی یا غیرعمدی توسط مراقب یا فرد قابل اعتماد دیگر که باعث افزایش خطر، صدمه یا تجاوز به حقوق انسانی سالمند می شود. این سؤرفتار شامل سؤاستفاده فیزیکی، روانی عاطفی، مالی، جنسی و غفلت و طردشدگی است. سؤرفتار با سالمندان می تواند عوارضی نظیر کاهش کیفیت زندگی و اعتماد به نفس، احساس ناامیدی و ناتوانی را برای سالمند در پی داشته باشد.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

تعادل در سالمندان

به توانایی سالمند در کنترل مرکز ثقل خود نسبت به سطح اتکای موجود برای جلوگیری از سقوط، تعادل گفته می شود، که به دو بخش تعادل پویا و ایستا تقسیم بندی می گردد. مشکلات تعادل در سالمندان اغلب با افزایش سن رخ می دهد و بیش از نیمی از سالمندان بالای 70 سال این مسئله را تجربه می کنند. تعادل فرایند پیچیده‌ ای است که حواس بینایی، حسی-‌پیکری، دهلیزی و سیستم اسکلتی ‌عضلانی نقش مهمی در آن ایفا می‌کنند.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

مشکلات گوارشی در سالمندان

تغییرات مرتبط با سن، تمامی سیستم های بدن از جمله سیستم گوارشی را تحت تاثیر قرار می دهد. مشکلات سیستم گوارش در دوران سالمندی می تواند به سوء تغذیه، ضعف سیستم ایمنی و سایر عوارض ناشی از آن منجر شود. طبق مطالعات انجام شده سالیانه حداقل 40 درصد سالمندان با یک مشکل گوارشی مواجه می شوند. مشکلات سیستم گوارش در سالمندان از دهان آغاز می شود و می تواند تمام نواحی سیستم گوارش و تغییر در ترشح آنزیم های گوارشی را درگیر کند.

 (دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

مدیریت مصرف دارو در سالمندان

مصرف همزمان چند دارو یا "پلی فارماسی" در سالمندان به این معناست که یک فرد سالمند به دلیل ابتلا به چند بیماری یا اختلال عملکردی، روزانه بیش از 5 دارو را مصرف نماید. اکثر داروهایی که سالمندان مصرف می‌کنند حیاتی هستند و نحوه مصرف آن‌ها تعیین‌کننده عملکرد آن داروهاست. اگر سالمندان از مصرف دوز روزانه چشم‌پوشی کنند یا فراموش کنند که به موقع آن را بخورند یا بیش از حد دارو مصرف کنند، نتیجه می‌تواند جبران‌ناپذیر باشد. 


(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

پوکی استخوان و افتادن در سالمندان

28 مهرماه مطابق با 20 اکتبر توسط سازمان بهداشت جهانی به عنوان روز جهانی استئوپروز (پوکی استخوان) تعیین شده و شعار هفته ملی سلامت استخوان امسال «1400» نیز "مهار پوکی استخوان با تشخیص به موقع "می باشد. ایران از نظر شیوع شکایات روماتیسمی بالاترین آمار را در منطقه آسیا دارا می باشد و حدود 70% زنان و 50% مردان بالای 50 سال نیز به نوعی دچار استئوپروز هستند. بیماری های عضلانی اسکلتی یکی از عمده ترین مشکلات دوره سالمندی بوده که سالمندان را بیشتر در معرض خطر ناشی از افتادن و سقوط قرار می دهد.


(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

شهر دوستدار سالمند

طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت، شهرهای دوستدار سالمند باید ساختارها و خدمات خود را با نیازهای سالمندان تطابق دهند. محیط زیست، حمل و نقل، مسکن، مشارکت اجتماعی، احترام، مشارکت مدنی و اشتغال، ارتباطات، حمایت اجتماعی و خدمات بهداشتی از شاخص های این شهر است. ایجاد شهر دوستدار سالمند مستلزم هماهنگ کردن سیاست‌گذاری و خدمات است به‌طوری‌که آن‌ها متقابلاً تقویت شوند. سازمان جهانی بهداشت روند ساخت چنین شهری را در یک چرخه شامل سه مرحله برنامه‌ریزی، پیاده‌سازی برنامه‌ها و ارزیابی پیشرفت کار ارائه داده است.


(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

سلامت مردان سالمند

هنگامی که برای پیشگیری و درمان بیماری‌ها تلاش می‌شود نباید سلامتی مردان سالمند مورد غفلت قرار گیرد. معمولاً در تمام گروه‌های سنی علی الخصوص سالمندان، احتمال ابتلا به بیماری‌های مختلف در مردان در مقایسه با زنان بیشتر است. زیرا مردان بیشتر سیگار می کشند،انتخاب های غذایی ناسالم دارند و معاینات منظم و مراقبت های پزشکی را فراموش می کنند یا نادیده می گیرند. ۹۷ درصد مردان ایرانی در شیوه زندگی خود حداقل یک عامل خطر اصلی را دارند؛ ۵۰ درصد از مردان مبتلا به چاقی بوده، ۸۹ درصد تغذیه مناسبی ندارند، ۳۱ درصد فعالیت بدنی ناکافی، ۲۰ درصد مصرف روزانه سیگار و ۱۸ درصد مردان فشار خون بالا دارند. هر سال اول تا هفتم اسفند به نام هفته سلامت مردان نامگذاری شده است.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

گرمازدگی در سالمندان

اگر بدن فرد سالمند توانایی لازم را برای دفع گرما نداشته باشد، این عامل باعث می شود دمای درون بدن او به حدود 40 درجه سانتی گراد برسد که به این حالت گرمازدگی می گویند. در اغلب موارد، منظور از گرمازدگی در سالمندان، از دست دادن آب بدن (دهیدراتاسیون) است. سالمندانی که در محیط‌های باز تردد می‌کنند یا مشاغلی دارند که مجبور هستند ساعت‌های بیشتری از روز را در هوای گرم باشند، بیشتر ممکن است دچار گرمازدگی شوند. علائم گرمازدگی عبارتند از خشکی پوست، سرگیجه، سردرد و گرفتگی عضلات، حالت تهوع و استفراغ.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

سند ملی سالمندان

در "سند ملی سالمندان" که با نگاهی فرابخشی، علمی و کارشناسی با همکاری دستگاه‌های اجرایی، سازمان‌های ذی‌ربط و متخصصین تهیه شده، با توجه به اسناد بالادستی و شرایط موجود و شرایط مطلوب مورد نظر، شش هدف جامع ذیل احصاء شده‌اند: ۱. ارتقاء سطح فرهنگی جامعه در خصوص پدیده سالمندی ۲. توانمندسازی سالمندان ۳. حفظ و ارتقاء سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی سالمندان ۴. تقویت حمایت های اجتماعی برای ارتقاء سرمایه اجتماعی ۵. توسعه زیرساخت های موردنیاز در امور سالمندی ۶. تأمین منابع مالی پایدار برای نظام حمایتی از سالمندان.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)


بی اختیاری ادرار در سالمندان

دفع غیرارادی و کنترل نشده ادرار در سالمندان را بی‌اختیاری ادراری می‌گویند که بی شک اثرات عمیقی بر سلامت جسمی و روانی آنان می گذارد. علایم بی اختیاری ادرار ممکن است از نشت خفیف ادرار تا خیس شدن غیر قابل کنترل آن متفاوت باشد. افزایش شیوع عفونت ادراری، افسردگی و اضطراب و محدود شدن روابط اجتماعی از مهمترین عوارض بی اختیاری ادراری در سالمندان است. انواع بی اختیاری بر اساس علائم عبارتند از: ۱) بی اختیاری استرسی، ۲)بی اختیاری فوریتی و ۳) بی اختیاری سرریزی.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

افتادن و سقوط در سالمندان

افتادن و سقوط در سالمندان شایع ترین حادثه در بین افراد بالای 65 سال است. منظور از سقوط لزوماً افتادن از ارتفاع نیست. سقوط در سالمندان می تواند افتادن از یک پله یا حتی افتادن در سطوح صاف باشد. حدود 75 درصد حوادث سالمندان در منزل یا اطراف آن اتفاق می افتد. سقوط در سالمندان باعث انواع آسیب‌ها شده و منجر به وابستگی، کاهش خودکار‌آمدی، افسردگی، محدودیت در فعالیت های روزانه، بستری در بیمارستان یا پذیرش در خانه سالمندان و تحمیل هزینه به فرد و جامعه می‌شود.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)